Ko Haʻalalo ko e kiʻi kolo ia ʻi he vahe hihifo ʻo Tongatapu. ʻOku tuʻu ʻi he Hala Liku ʻi he vahaʻa ʻo ʻUtulau mo Haʻakame (ʻoku pipiki ki ai, kā ha tofiʻa kehe).

Haʻalalo (kolo)

Ko e tofiʻa ia ʻo Tupoutoʻa.

Naʻe tanupou ʻa e kolo ʻe Tupou, ko e foha ʻo ha Vaea ʻe taha, maʻa hono tuofefine ko Mapuhengalu, ko e ohoana ʻo ha Valu ʻe taha.

Ko hono hingoa tenetene ko Peaumaʻa, koeʻuhi ʻa e ngaahi ngalu ʻi he likutapu. ʻOku pehē te ke lava sio hoʻo pele ʻi he afu. Ko e ʻaho ʻe taha ko ha Tuʻi Tonga, ko Takalaua ʻi heʻene toutai, naʻa ne ʻilo ʻi he afu ha fefine talavou ʻaupito, ko ʻUlukihelupe. Naʻa ne foki ki he matātahi, ko Fanga Matakiʻata (ʻe lava ke ke mata ki ʻAta ʻi ai), pea naʻa ne kumi mo kumi ki he fefine ko ia. Pea naʻa ne ʻilo ia ʻi Lapaha, ko e tuʻa, ko Vaʻelaveamata.

Ko e tangata ongoongoa mei Haʻalalo: Nau Saimone, punake. Latitute longitute: 21°185 tonga 175°281 hihifo

Ko e kupu ʻeni ko e potuʻi ia (stub). ʻIo, ko koe, kātaki tokoni mai ʻi hono ngāue fatu fakalahi.